Tại sao các CEO giỏi thường là người lắng nghe kém
và vũ khí bí mật để kết nối sâu
Với tư cách là một nhà lãnh đạo, bạn dành bao nhiêu thời gian mỗi ngày để nói, chỉ đạo và ra quyết định? Và bao nhiêu thời gian để thực sự… im lặng và lắng nghe?
Nếu câu trả lời khiến bạn phải khựng lại một chút, bài viết này dành cho bạn.
Có một nghịch lý trớ trêu: những phẩm chất giúp bạn trở thành một nhà lãnh đạo xuất sắc – khả năng phân tích nhanh, ra quyết định dứt khoát, và tư duy tập trung vào giải pháp – lại chính là những rào cản lớn nhất ngăn bạn trở thành một người thực sự biết lắng nghe.
Chúng ta không nói về việc nghe một cách lịch sự. Chúng ta đang nói về Lắng Nghe Sâu – kỹ năng tối thượng để khai mở tiềm năng nhân viên, thấu hiểu khách hàng và xây dựng những mối quan hệ bền chặt cả trong công việc lẫn cuộc sống.
Phần 1: CHẨN ĐOÁN “CĂN BỆNH” CỦA NGƯỜI THÀNH CÔNG.
Vấn đề: Hầu hết các nhà lãnh đạo không thực sự “lắng nghe”. Họ đang thực hiện một trong ba việc sau:
- Nghe để Phản hồi: Ngay khi người khác đang nói, não bạn đã bận rộn soạn sẵn câu trả lời, câu chất vấn, hoặc lời phản biện.
- Nghe để “Sửa chữa”: Bạn nghe chỉ để tìm ra “vấn đề” và nhảy vào đưa ra giải pháp ngay lập tức, tước đi cơ hội được trình bày của đối phương.
- Nghe để Phán xét: Bạn lọc thông tin qua bộ lọc “đúng/sai”, “hay/dở” của riêng mình, thay vì cố gắng hiểu quan điểm của người nói.
- Nỗi đau thực sự mà nó gây ra:
- Sự cô đơn trên đỉnh cao: Bạn cảm thấy không ai thực sự hiểu mình, trong khi chính bạn lại vô tình dựng lên một bức tường ngăn cản sự kết nối sâu sắc.
- Nhân viên giỏi im lặng: Họ dần dần ngừng đóng góp ý tưởng đột phá vì cảm thấy ý kiến của mình không được lắng nghe trọn vẹn hoặc sẽ bị gạt đi quá nhanh. Bạn vô tình giết chết sự sáng tạo trong tổ chức.
- Bỏ lỡ những “tín hiệu ngầm”: Những thông tin quan trọng nhất về thị trường, về nội bộ, về khách hàng thường không được nói ra một cách trực tiếp. Việc lắng nghe hời hợt khiến bạn bỏ lỡ chúng.
- Mối quan hệ cá nhân căng thẳng: Người thân của bạn cảm thấy họ chỉ là một “dự án” khác cần bạn “giải quyết”, thay vì được kết nối về mặt cảm xúc.
Phần 2: NÂNG CẤP “HỆ ĐIỀU HÀNH” LẮNG NGHE VỚI: 4 KỸ THUẬT THỰC CHIẾN
Để trở thành một người lắng nghe bậc thầy, bạn không cần phải thay đổi con người mình. Bạn chỉ cần cài đặt thêm 4 “ứng dụng” mạnh mẽ vào “hệ điều hành” giao tiếp của mình.
Kỹ thuật #1: THỰC HÀNH “KHOẢNG LẶNG QUYỀN NĂNG”
Nguyên tắc: Bộ não của bạn có một thói quen cố hữu là nhảy vào cuộc nói chuyện ngay khi có khoảng trống. Cách duy nhất để phá vỡ thói quen này là tạo ra một khoảng lặng có chủ đích.
Thực hành ngay:
- Trong cuộc trò chuyện tiếp theo, sau khi đối phương vừa kết thúc một câu, hãy hít một hơi thở sâu và đếm nhẩm “1…2…3” trước khi bạn nói bất cứ điều gì.
- Trong 3 giây đó, hãy quan sát điều kỳ diệu xảy ra. Hoặc là người nói sẽ tự bổ sung thêm những thông tin quý giá nhất mà ban đầu họ định giấu đi, hoặc là bạn sẽ có đủ thời gian để thực sự xử lý điều mình vừa nghe, thay vì phản ứng theo bản năng.
Kỹ thuật #2: KỸ THUẬT “TẤM GƯƠNG” VÀ “DÁN NHÃN” CẢM
Nguyên tắc: Cách mạnh mẽ nhất để cho ai đó thấy bạn đang lắng nghe không phải là nói “Tôi hiểu rồi”, mà là phản chiếu lại chính xác những gì họ nói và cảm xúc đằng sau đó.
Thực hành ngay:
- Phản chiếu (Mirroring): Bắt đầu câu trả lời của bạn bằng những cụm từ như: “Vậy nếu tôi nghe không nhầm thì ý của anh là…” hoặc “Nghe có vẻ như vấn đề chính ở đây là…”. Lặp lại ý chính của họ bằng ngôn từ của bạn.
- Dán nhãn (Labeling): Đi sâu hơn bằng cách gọi tên cảm xúc mà bạn cảm nhận được: “Dường như anh đang cảm thấy khá áp lực về deadline này.” hoặc “Tôi cảm nhận được sự phấn khích của chị khi nói về ý tưởng mới.”. Dù bạn đoán đúng hay sai, đối phương cũng sẽ cảm thấy được thấu hiểu và sẽ tự điều chỉnh lại.
Kỹ thuật #3: RÈN LUYỆN “CÂU HỎI KHAI MỞ”
Nguyên tắc: Những câu hỏi đóng (“Tại sao anh không làm X?”) sẽ đóng lại cuộc trò chuyện. Những câu hỏi mở (“Điều gì đã ngăn cản anh làm X?”) sẽ mở ra những cánh cửa mới của sự thấu hiểu.
Thực hành ngay:
- Chuyển từ “Tại sao” sang “Điều gì”: Hãy loại bỏ câu hỏi “Tại sao?” mang tính chất vấn ra khỏi từ điển của bạn trong một tuần. Thay vào đó, hãy dùng “Điều gì…?” hoặc “Như thế nào…?”.
- Thay vì: “Tại sao báo cáo lại trễ?”, hãy hỏi: “Điều gì đang gây khó khăn trong việc hoàn thành báo cáo?”
- Thay vì: “Tại sao anh lại đề xuất ý tưởng đó?”, hãy hỏi: “Quá trình suy nghĩ đã dẫn anh đến ý tưởng đó như thế nào?”
- Sử dụng câu hỏi “Kể thêm cho tôi…”: Đây là câu hỏi quyền năng nhất. Khi bạn không biết nói gì, chỉ cần đơn giản nói: “Điều đó thú vị đấy, anh có thể kể thêm cho tôi về nó được không?”.
Kỹ thuật #4: “KIỂM TOÁN” NGÔN NGỮ CƠ THỂ
Nguyên tắc: 90% thông điệp của việc “Tôi đang lắng nghe” đến từ phi ngôn từ. Bạn không thể lắng nghe sâu trong khi mắt vẫn dán vào điện thoại hay màn hình máy tính.
Thực hành ngay:
- Quy tắc “Úp điện thoại”: Khi bắt đầu một cuộc trò chuyện quan trọng, hãy úp mặt chiếc điện thoại của bạn xuống bàn. Đây là một tín hiệu phi ngôn từ mạnh mẽ rằng “100% sự chú ý của tôi là dành cho bạn”.
- Hướng cơ thể về phía người nói: Đảm bảo mũi giày và thân trên của bạn hướng về phía họ. Hơi nghiêng người về phía trước một chút. Duy trì giao tiếp bằng mắt một cách thoải mái. Cơ thể bạn đang nói “Tôi ở đây, với bạn”.
Lời Kết: LẮNG NGHE LÀ MỘT HÀNH ĐỘNG CỦA QUYỀN LỰC
Trong một thế giới ồn ào nơi ai cũng muốn được nói, khả năng im lặng và lắng nghe sâu không phải là một sự yếu đuối. Đó là một hành động của quyền lực. Nó cho bạn thông tin, sự thấu hiểu, và trên hết, là sự tin tưởng.
Khi bạn thực sự lắng nghe, bạn không chỉ nhận được thông tin. Bạn nhận được lòng tin. Và với một nhà lãnh đạo, lòng tin chính là tài sản quý giá nhất.
Hãy bắt đầu bằng việc chọn một trong bốn kỹ thuật trên và áp dụng nó ngay trong cuộc trò chuyện tiếp theo. Kết quả sẽ khiến bạn phải bất ngờ.
Để biến những kỹ thuật này thành bản năng, bạn cần một môi trường để thực hành và nhận phản hồi. Nếu bạn đã sẵn sàng, hãy [tìm hiểu chương trình coaching 1:1 của tôi] để cùng nhau nâng tầm kỹ năng lãnh đạo của bạn
————————————————————–

